بررسی اتصال یا اتحاد عقل نظری به عقل فعال در فلسفه اسلامی

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته فلسفه اسلامی جامعه المصطفی العالمیه مشهد مقدس

2 استادیار دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

با توجه به ارزش عقل و نقش عقل فعال به عنوان موجود بیرون از ذات انسان در فعلیت رساندن، عقل نظری آدمی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. عقل نیرویی است که خداوند به آدمی ارزانی کرده است. اساساً عقل، ممیز آدمیت از غیر آدمیت است. تعقل حقیقی است که موجب رشد و به کمال رسیدن انسان می‌شود. عقل را می‌توان به دو عنوان هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی تقسیم کرد. مرحله هستی‌شناسی عقل مربوط به فطری بودن عقل و یا اکتسابی بودن آن است، اما مرتبه معرفت‌شناسی عقل شامل دو مرحله نظری و عملی می‌شود. یکی از مسائل مهم در فلسفه اسلامی اتصال و یا اتحاد عقل نظری به عقل فعال است، در این میان، نظر ابن‌سینا این است که عقل نظری با عقل فعال اتصال می‌یابد نه اتحاد؛ به خلاف فیلسوفان صداریی که قائل به اتحادند. براین مبنا عقل نظری با هر چهار مرتبه خود انسان را از همان بادی امر کمک می‌کند تا به مرحله نهایی و پایانی معرفت انسان که همان عقل فعال است متصل شود. این پژوهش با دو رویکرد توصیفی و تحلیلی به تبیین و تحلیل معرفت‌شناسی عقل نظری و فرایند اتصال آن به عقل فعال می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار