عقل و احساس در نگاه علامه طباطبایی

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسنده

دانش‌پژوه کارشناسی فقه و معارف اسلامی، مدرسه علمیه عترتیه

چکیده

انسان از بدو تولد تا پایان زندگی هر روزه در معرض حجم بسیاری از اطلاعات و علوم مختلف قرار می­گیرد و با تجزیه ‌و تحلیل اطلاعات حاصل‌ شده، درک بهتری نسبت به جهان بیرون از خود پیدا می­کند. بدین سان معرفت و شناختش نسبت به آنچه می­بیند، می­شنود و حس می­کند نیز بیشتر می­شود. این علوم برای انسان از طریق احساس(حس) و عقل حاصل می­شود. احساس(ظاهری- باطنی) در کنار عقل هر دو با هم در کسب علوم برای انسان نقش دارند، البته میزان تأثیرگذاری و حدود هر دو مختلف و مشخص است، به ‌طوری ‌که احساس مربوط به محسوسات، اما عقل مربوط به غیر محسوسات است. در بحث منشأ و چگونگی پیدایش علوم برای انسان نظرات متفاوت است. عده­ای منشأ پیدایش علوم را عقل و عده‌ای حس می­دانند، اما علامه طباطبایی به خلاف دو گروه عقلیون و حسیون، عقل و احساس را با هم و در کنار هم، منشأ پیدایش علوم برای انسان می­داند، زیرا همان ‌طور که بیان شد علوم حاصل‌شده برای انسان صرفاً عقلی نیست که بگوییم احساس انسان در به دست آوردن آن کاربرد ندارد و یا صرفاً حسّی نیست که بگوییم عقل در نیل به آن کاربردی ندارد. هدف از این تحقیق آشنا شدن با نظرات متفاوت و درک نسبت به منشأ پیدایش علوم، چگونگی حاصل شدن علوم برای انسان و همچنین آشنا شدن با مبانی نظرات مختلف، با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی است.

کلیدواژه‌ها