1
دانشپژوه دکتری فقه و معارف اسلامی گرایش کلام، جامعه المصطفی, العالمیه نمایندگی خراسان
2
استادیار دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
«مسألۀ شر» به ویژه «شرور طبیعی» یکی از مسائل مهم در حوزۀ کلام، فلسفه و عرفان است. برخی فلاسفۀ غربی با طرح این مسأله در اصل وجود خدا و صفات او تردید کردهاند. این مقاله به بررسی این چالش با نگاه کلامی و نگاه کلامی – فلسفی پرداخته است. متکلّمان امامیه با توجّه به مبانی فکریشان شر را تعریف کردهاند. متکلّمان شیعیِ پیش از خواجه نصیر نگاه وجودی و بعد از او نگاه عدمی به شرور طبیعی داشتهاند. نوع تعریف هرکدام از این اندیشمندان از شرور طبیعی و راهحلهایی که برای این چالش ارائه کردهاند مبتنی بر نوع نگاهشان به هستی و مبانی فکریشان است.
پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی- تحلیلی، ضمن معناشناسی شرّ طبیعی از نگاه این دو گروه از متفکّران مسلمان و بیان چالشهای وارد شده در این زمینه، به تبیین راهحلهای این متفکّران و بررسی تطبیقی این مسأله با تکیه بر مبانی فکری آنها پرداخته است که هر یک از این مبانی به گونهای متفاوت از دیگری، پاسخگوی حلّ این چالش است.